Βιοϊατρικός Βελονισμός: Σύγχρονες Προσεγγίσεις, Επιστημονική Τεκμηρίωση και Οφέλη
Ο βελονισμός αποτελεί μία από τις αρχαιότερες και πιο διαδεδομένες ιατρικές παρεμβάσεις παγκοσμίως. Μέσα από την εξέλιξη της κλασικής παραδοσιακής πρακτικής, έχει αναπτυχθεί ένα σύγχρονο, επιστημονικά τεκμηριωμένο μοντέλο, ο λεγόμενος Βιοϊατρικός Βελονισμός (Biomedical Acupuncture), που στηρίζεται στις αρχές της σύγχρονης φυσιολογίας, της νευροεπιστήμης και της βιολογίας του πόνου. Με αυτόν τον τρόπο συνδυάζονται η πολυετής εμπειρία της παραδοσιακής κινεζικής ιατρικής με τις πιο πρόσφατες ερευνητικές εξελίξεις στη Δύση.
Ιστορικές και διεθνείς αναφορές
- Απαρχές στην Κίνα
Η ιστορία του βελονισμού ξεκινά στην αρχαία Κίνα και διατρέχει αιώνες παράδοσης, όπως φαίνεται σε μύθους και συγγράμματα (π.χ. Huang Di Nei Jing). Σήμερα, στην Κίνα διεξάγεται πλήθος επιστημονικών ερευνών που καταδεικνύουν την αποτελεσματικότητά του σε ένα ευρύ φάσμα παθήσεων. - Έρευνες στην Αυστραλία
Στην Αυστραλία, το ενδιαφέρον για τον βελονισμό αυξήθηκε σημαντικά μέσα από μελέτες σε πανεπιστημιακά και νοσοκομειακά ιδρύματα. Το Acupuncture Evidence Project (McDonald & Janz, 2017) αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα που συνέλεξε δεδομένα από εκατοντάδες κλινικές δοκιμές, επιβεβαιώνοντας τα πολλαπλά οφέλη του βελονισμού. - Καθηγητής Μιλτιάδης Καραβής
Ο κ. Μιλτιάδης Καραβής, Καθηγητής Φυσιατρικής, έχει συμβάλει σημαντικά στη μελέτη και προώθηση του βελονισμού ως συμπληρωματικής ιατρικής παρέμβασης. Με πολυετή κλινική εμπειρία και σημαντικές ερευνητικές δραστηριότητες, εστιάζει ιδιαίτερα στη χρήση του βελονισμού για την αντιμετώπιση μυοσκελετικών και νευρολογικών παθήσεων, αναδεικνύοντας τον ρόλο του στη ρύθμιση της νευρο-ενδοκρινο-ανοσολογικής απόκρισης.
Ο Βιοϊατρικός Βελονισμός στην πράξη
Ο Βιοϊατρικός Βελονισμός εστιάζει στη νευροφυσιολογική εξήγηση των δράσεων του βελονισμού, συνδέοντας τα κλασικά σημεία (acupoints) με μυοπεριτονιακές δομές, αισθητηριακές νευρικές απολήξεις και κεντρικούς μηχανισμούς πόνου. Οι σύγχρονες μέθοδοι απεικόνισης (π.χ. λειτουργική μαγνητική τομογραφία) επιβεβαιώνουν ότι η διέγερση συγκεκριμένων σημείων επιφέρει αλλαγές στη δραστηριότητα του εγκεφάλου, της σπονδυλικής στήλης και του αυτόνομου νευρικού συστήματος. Οι κυριότερες δράσεις περιλαμβάνουν:
- Αναλγητική δράση: Ενίσχυση της παραγωγής νευροδιαβιβαστών όπως ενδορφίνες και εγκεφαλίνες, που σχετίζονται με την ανακούφιση του πόνου.
- Μυοχαλαρωτική επίδραση: Μείωση του μυϊκού σπασμού και αποφόρτιση σε trigger points.
- Αγγειοβελτιωτική δράση: Βελτίωση της αιματικής ροής και της τροφικότητας των ιστών.
- Αγχολυτική και αντικαταθλιπτική δράση: Ρύθμιση της λειτουργίας του κεντρικού νευρικού συστήματος, συμβάλλοντας στη σταθεροποίηση της διάθεσης.
- Ρύθμιση ανοσοποιητικού και ενδοκρινικού συστήματος: Μέσω της επίδρασης στον νευρο-ενδοκρινο-ανοσολογικό άξονα, ενισχύεται η φυσική άμυνα και η ομοιόσταση του οργανισμού.
Εφαρμογές και ενδείξεις
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO), το National Institutes of Health (NIH) και τη Διεθνή Εταιρεία Μελέτης Πόνου (IASP), ο βελονισμός συστήνεται – είτε ως κύρια είτε ως συμπληρωματική αγωγή – σε πληθώρα παθήσεων:
- Μυοσκελετικές παθήσεις: Οστεοαρθρίτιδα, αυχεναλγίες, οσφυαλγίες, επικονδυλίτιδα, πόνος στα γόνατα.
- Πονοκέφαλοι και ημικρανίες.
- Αθλητικές κακώσεις και ενίσχυση αθλητικών επιδόσεων.
- Εμβοές αυτιών.
- Γυναικολογικά προβλήματα: Δυσμηνόρροια.
- Σύνδρομα χρόνιας κόπωσης και ινομυαλγία.
- Ναυτία και έμετοι μετά από χημειοθεραπεία.
- Βελτίωση ποιότητας ζωής (π.χ. υποστήριξη στην προσπάθεια διακοπής καπνίσματος, διαχείριση στρες, διατροφική ρύθμιση).
Παράλληλα, για πιο εξειδικευμένες προσεγγίσεις, διατίθενται τεχνικές όπως ηλεκτροβελονισμός, ωτοβελονισμός και κρανιοβελονισμός, οι οποίες πάντα προσαρμόζονται στο ατομικό ιατρικό ιστορικό και την κλινική εικόνα του ασθενούς.
Εκπαίδευση και πιστοποίηση
Η σωστή εφαρμογή του βελονισμού απαιτεί άρτια εκπαίδευση και κλινική εποπτεία. Στην Ελλάδα, ξεχωρίζει το πιστοποιημένο επιστημονικό πρόγραμμα του ΚΕΔιΒιΜ-Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, που διοργανώνεται σε συνεργασία με το Ερευνητικό Εργαστήριο Μυοσκελετικής Φυσικοθεραπείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής (ΕΜΦ-ΠαΔΑ) και την Ελληνική Φυσικοθεραπευτική Εταιρεία Αλγολογίας (ΕΦΕΑ), μέλος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Φυσικοθεραπευτών στο Βελονισμό (IAAPT). Στην κλινική εξάσκηση συμβάλλουν το Ιατρείο Πόνου του Αρεταίειου Νοσοκομείου, το Εργαστήριο Ανατομικής του ΕΚΠΑ, η Α’ Ορθοπεδική Κλινική του ΕΚΠΑ, το Greek TaiJi Health Center και το Διεθνές Μετεκπαιδευτικό Κέντρο Βελονισμού της Αθήνας – Acuscience.
Προσωπικές διακρίσεις και συνεργασίες
- Μετεκπαίδευση στο SHUTCM
Ο Γκέλσης Ιωάννης έχει μετεκπαιδευθεί στο Shanghai University of Traditional Chinese Medicine (SHUTCM) στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική, ενισχύοντας την επιστημονική του κατάρτιση στις σύγχρονες κινεζικές μεθόδους βελονισμού. - Συνεργάτης του προγράμματος του ΚΕΔιΒιΜ-ΠαΔΑ
Συμμετέχει ενεργά στο πιστοποιημένο πρόγραμμα του ΚΕΔιΒιΜ-Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, υπό την επιστημονική καθοδήγηση του Καθηγητή Φυσιατρικής κ. Μιλτιάδη Καραβή και των υπολοίπων μελών της διδακτικής ομάδας.
Οφέλη για τον σύγχρονο ασθενή
Ο Βιοϊατρικός Βελονισμός προσφέρει μια ασφαλή και ολοκληρωμένη θεραπευτική προσέγγιση, χωρίς φαρμακευτικές παρενέργειες, όταν εκτελείται από άρτια εκπαιδευμένους επαγγελματίες υγείας. Η υψηλή του αποτελεσματικότητα στην αντιμετώπιση μυοσκελετικών και νευρολογικών διαταραχών, καθώς και στις ψυχοσωματικές και χρόνιες παθήσεις, τον καθιστά ένα πολύτιμο εργαλείο στο θεραπευτικό οπλοστάσιο. Επιπλέον, η δυνατότητα συνδυασμού του με άλλες ιατρικές ή φυσικοθεραπευτικές μεθόδους μεγιστοποιεί τα οφέλη για τον ασθενή.
Συμπεράσματα
Ο Βιοϊατρικός Βελονισμός αναδεικνύει τη γόνιμη «συνεργασία» ανάμεσα στην αρχαία κινέζικη παράδοση και τη σύγχρονη ιατρική έρευνα, επιβεβαιώνοντας τη θέση του ως μια ολοκληρωμένη, ευεργετική και ασφαλής θεραπευτική προσέγγιση. Οι μαρτυρίες από την Κίνα, οι μελέτες από την Αυστραλία, οι εμπειρίες του κ. Μιλτιάδη Καραβή και οι επίσημες αναφορές των διεθνών οργανισμών ενισχύουν τη δυναμική του βελονισμού στη βελτίωση της υγείας και της ποιότητας ζωής των ανθρώπων.
Για περισσότερες πληροφορίες και καθοδήγηση σχετικά με τον Βιοϊατρικό Βελονισμό, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας.
Γκέλσης Ιωάννης, Φυσικοθεραπευτής, ΟΜΤ
Επιστημονικά Υπεύθυνος Φυσικοθεραπευτηρίου “Kinesiotherapy”
Επιστημονικός Συνεργάτης Α.Π.Θ. & Π.Α.Δ.Α.
Μετεκπαιδευθείς στο SHUTCM (Shanghai University of Traditional Chinese Medicine)
