Ο ύπνος είναι ζωτικής σημασίας για την ανθρώπινη υγεία και δυστυχώς οι διαταραχές του δεν λαμβάνουν την απαραίτητη προσοχή.

Η αποφρακτική άπνοια ύπνου είναι μέρος ενός φάσματος αναπνευστικών διαταραχών που σχετίζονται με τον ύπνο και περιλαμβάνει το ροχαλητό, το σύνδρομο αντίστασης των ανώτερων αεραγωγών (αυξημένη αναπνευστική προσπάθεια χωρίς άπνοια ή υπόπνοια) και την κεντρική άπνοια ύπνου (άπνοια χωρίς αναπνευστική προσπάθεια).

Το σύνδρομο αποφρακτικής άπνοιας ύπνου (Σ.Α.Α.Υ.) είναι η πιο κοινή διαταραχή, η οποία χαρακτηρίζεται από επεισόδια με μερική ή πλήρη απόφραξη του αεραγωγού κατά τη διάρκεια του ύπνου. Η επακόλουθη μείωση της ροής του αέρα οδηγεί συχνά σε οξείες διαταραχές στην ανταλλαγή των αερίων και σε επαναλαμβανόμενες αφυπνίσεις.

Η κεντρική άπνοια ύπνου, είναι σπάνια και συμβαίνει όταν ο εγκέφαλος δεν στέλνει το κατάλληλο σήμα στους μύες που ελέγχουν την αναπνοή.

Μολονότι το Σ.Α.Α.Υ. ήταν γνωστό από παλιά, μόλις τη δεκαετία του 1980 οι κλινικές επιπτώσεις του συνδρόμου έγιναν ευρύτερα γνωστές.

Οι συνέπειες για την υγεία του ανθρώπου είναι πολλές, μελέτη ανέφερε ότι με κάθε επιπλέον επεισόδιο άπνοιας ανά ώρα αυξάνονται οι πιθανότητες υπέρτασης κατά 1%.

Οι άνθρωποι με αυτή την διαταραχή ξυπνούν το πρωί κουρασμένοι, με πονοκέφαλο, υποφέρουν από ημερήσια κούραση και υπνηλία. Η έλλειψη ύπνου επηρεάζει την διάθεση του ανθρώπου και την ικανότητα συγκέντρωσης και λήψης αποφάσεων.

Παρατηρήσεις υποδεικνύουν ότι το Σ.Α.Α.Υ μπορεί να συμβάλει στην εμφάνιση αρτηριακής υπέρτασης, καρδιαγγειακής νόσου, εγκεφαλικού επεισοδίου και διαταραχών στο μεταβολισμό της γλυκόζης.

Είναι αξιοσημείωτο ότι μολονότι οι κλινικές και οι επιστημονικές μελέτες σχετικά με την αποφρακτική άπνοια ύπνου έχουν προχωρήσει πολύ κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες, η πλειοψηφία των ατόμων, περίπου 80 με 90% που πλήττονται παραμένουν αδιάγνωστοι.

Εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία, οδηγεί σε υπερβολική ημερήσια υπνηλία, γνωστικές διαταραχές, μειωμένη απόδοση στην εργασία, εμπλοκή σε ατυχήματα κατά το χειρισμό οχημάτων και τη χρήση μηχανημάτων καθώς και μειωμένη σε σχέση με την υγεία, ποιότητα ζωής.

Τα συμπτώματα είναι:

• δυνατό ροχαλητό
• αναπνοή από το στόμα
• διακοπές αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου
• πτωχή ποιότητα του ύπνου (συνεχής αφυπνίσεις)
• υπερβολική ημερήσια υπνηλία
• πρωινός πονοκέφαλος
• βρουξισμός
• νυκτουρία
• γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση

Η ύπτια θέση ύπνου σε σχέση με την πρηνή ή την πλάγια έχει βρεθεί ότι αυξάνει τα επεισόδια άπνοιας – υπόπνοιας, δημιουργώντας μάλλον συνθήκες πίεσης ή και απόφραξης των αεραγωγών.

Η έγκαιρη αναγνώριση και η κατάλληλη θεραπεία μπορεί να βελτιώσει τις συμπεριφορικές διαταραχές και μπορεί επίσης να έχει ευνοϊκές επιδράσεις στην καρδιαγγειακή υγεία.

Πως διαγιγνώσκεται η αποφρακτική άπνοια ύπνου;

Ο γιατρός σας θα ζητήσει μία μελέτη ύπνου, η οποία γίνεται σε ένα κέντρο ύπνου ή σε κάποιες περιπτώσεις και στο σπίτι. Κατά τη διάρκεια του ύπνου γίνεται μέτρηση του οξυγόνου, της εγκεφαλικής λειτουργίας, του καρδιακού ρυθμού και των προτύπων αναπνοής. Ανάλογα με τις άπνοιες ανά ώρα κατατάσσεστε σε ήπια, μέτρια ή σοβαρή κατάσταση.

Πως αντιμετωπίζεται η αποφρακτική υπνική άπνοια;

Η συνεχής θετική πίεση του αέρα (CPAP) είναι η πιο αποτελεσματική θεραπεία. Για τα βέλτιστα αποτελέσματα πρέπει να χρησιμοποιείται η μάσκα  κάθε βράδυ. Κάποιοι άνθρωποι βρίσκουν αυτή τη θεραπεία άβολη στην αρχή, κάνοντας όμως προσαρμογές  στη μάσκα για να εφάπτεται καλύτερα στο πρόσωπου σας και δίνοντας σας χρόνο για να τη συνηθίσετε συνήθως είναι όλα όσα χρειάζεστε για μια επιτυχημένη χρήση του CPAP.

Πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι οι στοματοπροσωπικές ασκήσεις μειώνουν τον δείκτη άπνοιας-υπόπνοιας κατά 50% στους ενήλικες και 62% στα παιδιά! Επίσης, υπήρξε βελτίωση των συμπτωμάτων στους ενήλικες (ροχαλητό, υπνηλία, οξυγόνο).

Δεν υπάρχει διαθέσιμη φαρμακευτική αγωγή για να θεραπευτούν οι υπνικές διαταραχές, κάνοντας όμως τις κατάλληλες επιλογές στον τρόπο ζωής σας μπορείτε να βοηθήσετε τον εαυτό σας!

Αρχικά, να αποκτήσετε και να διατηρήσετε ένα υγιές βάρος. Δεν είναι υπέρβαροι όλοι οι άνθρωποι με προβλήματα ύπνου, αλλά είναι ο σημαντικότερος επιβαρυντικός παράγοντας για αποφρακτική υπνική άπνοια.

Δεύτερον, αν καπνίζετε, σταματήστε το! Οι επιπτώσεις του καπνίσματος στην υγεία είναι πολλές ακόμα και στην αποφρακτική υπνική άπνοια.

Τρίτον, το αλκοόλ αυξάνει τα συμπτώματα. Το ίδιο ισχύει και για συγκεκριμένα φάρμακα, επικοινωνήστε με το γιατρό σας για περαιτέρω πληροφορίες.

Τέταρτον, αν έχετε επίμονη ρινική συμφόρηση, η θεραπεία γι’αυτή την κατάσταση μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας.

Αν αντιμετωπίζετε προβλήματα ύπνου, απευθυνθείτε στο γιατρό σας για περισσότερες πληροφορίες.

Η ΣΩΣΤΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ!

Βιβλιογραφία:

1)Myofunctional Therapy to Treat Obstructive Sleep Apnea: A Systematic Review and Meta-analysis https:  doi: 10.5665/sleep.4652.

2)Clinical Practice Guideline for the Treatment of Obstructive Sleep Apnea and Snoring with Oral Appliance Therapy: An Update for 2015 doi: 10.5664/jcsm.4858.

3)Treatment of Adult Obstructive Sleep Apnea With Positive Airway Pressure: An American Academy of Sleep Medicine Systematic Review, Meta-Analysis, and GRADE Assessment doi: 10.5664/jcsm.7638.

4)Treatment of Adult Obstructive Sleep Apnea with Positive Airway Pressure: An American Academy of Sleep Medicine Clinical Practice Guideline doi: 10.5664/jcsm.7640.

5)https://www.mayoclinic.org/