Οι Αλλαγές στις Κινητικές Δεξιότητες των Παιδιών: Μία Πρόκληση για τον Νεανικό Αθλητισμό. Γράφει ο Γκέλσης Ιωάννης,PT,OMT,Acup.Sp,CKTP

Τα τελευταία χρόνια, πολυάριθμες μελέτες έχουν επισημάνει μια σημαντική μείωση στα αποτελέσματα των δοκιμών κινητικών ικανοτήτων των παιδιών σε σύγκριση με προηγούμενες γενιές. Αυτό το φαινόμενο δεν είναι καινούριο και έχει καταγραφεί από μελέτες όπως αυτή της Γερμανίας, που συνέκρινε τις επιδόσεις 10χρονων παιδιών το 1976 και το 1996. Τα ευρήματα έδειξαν ότι μέχρι το 1996 οι κινητικές ικανότητες σε διάφορους τομείς είχαν μειωθεί κατά 10-20%. Για παράδειγμα, ενώ το 1976 ένα παιδί του δημοτικού μπορούσε να τρέξει πάνω από 1000 μέτρα σε ένα τεστ έξι λεπτών και να ακουμπήσει το πάτωμα με εύκολο τρόπο, το 1996 τα ίδια παιδιά παρουσίαζαν μείωση της απόδοσης – έτρεχαν κατά μέσο όρο 100 μέτρα λιγότερα και δεν μπορούσαν πλέον να γονατίσουν μπροστά αρκετά ώστε να ακουμπήσουν το πάτωμα.

Αλλαγές στη Σύνθεση του Σώματος

Ένας από τους κύριους παράγοντες που εξηγούν αυτή τη μείωση είναι οι αλλαγές στη σύνθεση του σώματος. Αν και το ύψος των 10χρονων παιδιών παρέμεινε σταθερό (περίπου 143 εκ.), το μέσο βάρος τους αυξήθηκε από 35 κιλά σε 38 κιλά. Το ποσοστό των υπέρβαρων παιδιών επίσης αυξήθηκε σημαντικά, από 16% σε 31%. Αυτές οι μεταβολές επηρεάζουν αρνητικά τις κινητικές ικανότητες, καθώς η αυξημένη μάζα και η μειωμένη φυσική κατάσταση περιορίζουν την ευκινησία και τη δύναμη.

Καθημερινά Πρότυπα Κίνησης και Ελλείψεις στην Ελεύθερη Δραστηριότητα

Μέσα από ημερολόγια σχολικών δραστηριοτήτων, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ένα παιδί του δημοτικού ξαπλώνει περίπου 9 ώρες, κάθεται άλλες 9 ώρες, στέκεται για περίπου 5 ώρες και κινείται μόνο για 1 ώρα – εκ των οποίων οι 15-30 λεπτά είναι έντονη σωματική δραστηριότητα. Παράλληλα, άλλες μελέτες που εξέτασαν πόση προσπάθεια καταβάλλουν τα παιδιά σε αθλητικές δραστηριότητες, αποκάλυψαν ότι πολλά παιδιά –ιδιαίτερα τα κορίτσια– αποφεύγουν να καταβάλλουν αρκετή προσπάθεια ή να ιδρώνουν, ενώ μόνο το 4% των κοριτσιών επιδεικνύει σημαντική προσπάθεια στους σχολικούς αγώνες.

Η Επικράτηση της Τεχνολογίας και η Μείωση του Εξωτερικού Παιχνιδιού

Ένας σημαντικός παράγοντας που έχει επιδεινώσει την κατάσταση είναι η μεταβολή του τρόπου ζωής. Ο σύγχρονος κόσμος, κυριαρχημένος από την τεχνολογία και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, έχει μειώσει δραματικά την ανάγκη για φυσική κίνηση. Τα παιδιά σήμερα παίζουν έξω πολύ λιγότερο, ενώ η εικονική ψυχαγωγία αντικαθιστά το ελεύθερο παιχνίδι, που ήταν κάποτε ο βασικός παράγοντας ανάπτυξης των κινητικών δεξιοτήτων.

Μνήμη από τα Παιδικά Χρόνια

Θυμάμαι τις δικές μου πρώιμες εμπειρίες στο μπάσκετ. Απέναντι από το σπίτι μου, υπήρχε ένα μια παράγκα με κεκλιμένο στέγαστρο και υδρορροή που μας έδινε την ευκαιρία για δημιουργικό παιχνίδι – ένα “ιδανικό” καλάθι μπάσκετ. Χωρίς τον διαθέσιμο σωστό εξοπλισμό, χρησιμοποιούσαμε μια πλαστική μπάλα και απαιτούσε πολλή δεξιοτεχνία και δημιουργικότητα για να κάνουμε ένα σουτ. Αυτές οι απλές εξωτερικές δραστηριότητες, όπως το κρυφτό, το κουτσό, το σχοινάκι και το σκαρφάλωμα στα δέντρα, συνέβαλαν φυσικά στην ανάπτυξη των κινητικών ικανοτήτων.

Η Ανάγκη για Ενσωμάτωση Δραστηριοτήτων στα Προγράμματα Προπόνησης

Παρά τις αυξημένες ευκαιρίες συμμετοχής σε αθλήματα, η γενική έλλειψη καθημερινής κίνησης έχει οδηγήσει σε σοβαρές επιπτώσεις στις κινητικές ικανότητες των παιδιών. Για το λόγο αυτό, είναι σημαντικό να ενσωματώνονται δραστηριότητες που προάγουν αυτές τις ικανότητες στα τακτικά προγράμματα προπόνησης.

Τι κρατάμε;
Οι αλλαγές στις κινητικές δεξιότητες των παιδιών αποτελούν μία πραγματικότητα στην εποχή της τεχνολογίας και της μειωμένης φυσικής δραστηριότητας. Ενσωματώνοντας στοχευμένες δραστηριότητες στα προγράμματα προπόνησης, μπορούμε να αντιστρέψουμε αυτή την τάση και να βοηθήσουμε τα παιδιά να αναπτύξουν τις απαραίτητες κινητικές δεξιότητες που θα τα στηρίξουν σε κάθε βήμα της αθλητικής τους πορείας.